Μικρά πράγματα σαν κι αυτά: όταν μικρές πράξεις μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο
Διάβασε το βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» της Κλερ Κίγκαν και ετοιμάσου να προβληματιστείς, αλλά και να γλυκάνει το μέσα σου.
Το βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» της Κλερ Κίγκαν ήταν το πρώτο που διάβασα μετά από σχεδόν τρεις μήνες αποχής από τα βιβλία. Ήρθε στα χέρια μου από έναν διαγωνισμό των εκδόσεων Μεταίχμιο και πραγματικά χαίρομαι που η τύχη μου έδωσε αυτό το μικρό βιβλίο (μόνο 128 σελίδων) το οποίο με ταξίδεψε στη χριστουγεννιάτικη Ιρλανδία της δεκαετίας του 1980. Εδώ λοιπόν θα επιχειρήσω μια μικρή κριτική ανάλυση αυτής της θαυμάσιας νουβέλας που πήρε το βραβείο Orwell 2022 και ήταν υποψήφια για το βραβείο Booker του ίδιου έτους.
Λίγα λόγια για το βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά»
Συγγραφέας: Claire Keegan
Σελίδες: 128
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Έτος έκδοσης: 2022
Στο βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» βρισκόμαστε σε μια μικρή πόλη της Ιρλανδίας, το Νιου Ρος, όπου έρχονται σιγά σιγά τα Χριστούγεννα του 1985. Ο Μπιλ Φέρλονγκ, ένας οικογενειάρχης πατέρας πέντε κοριτσιών, είναι προμηθευτής καυσόξυλων και ετοιμάζεται για την πιο πολυάσχολη εποχή του χρόνου για να καταφέρει να προλάβει τις παραγγελίες των πελατών του. Μέσα σε αυτούς είναι και το τοπικό μοναστήρι που δεσπόζει ψηλά στον λόφο της πόλης. Ένα πρωί, λοιπόν, καλείται να ανέβει με το φορτηγάκι του τον λόφο και να παραδώσει καυσόξυλα στο μοναστήρι, όπου τελικά έρχεται αντιμέτωπος με μια οδυνηρή πραγματικότητα που επιβεβαιώνει τις φήμες που κυκλοφορούν στην πόλη για το μοναστήρι και αναζωπυρώνει μνήμες από το δικό του παρελθόν.
Σκοτεινή ατμόσφαιρα, διαφθορά της Εκκλησίας, μικρές στιγμές καθημερινής ομορφιάς και ελπίδα συνθέτουν το όμορφο παζλ αυτού του μικρού βιβλίου που σίγουρα θα συγκινήσει κάθε αναγνώστρια και αναγνώστη.
Γιατί να διαβάσεις το βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά»
Διάβασέ το αν έχεις διάθεση για ένα μικρό βιβλίο, ένα βιβλιοσφηνάκι, που όχι μόνο θα σε βάλει στο κλίμα των Χριστουγέννων, αλλά θα σε ταξιδέψει στην Ιρλανδία του 1985 και τα πραγματικά γεγονότα της συγκάλυψης φρικτών καταστάσεων που συνέβαιναν σε κάποια μοναστήρια. Πρόκειται για μια σκοτεινή νουβέλα, από την οποία δε λείπουν, όμως, η ελπίδα και οι τρυφερές στιγμές.
Τι λάτρεψα στο βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» – κριτική ανάλυση
Σκοτεινή ατμόσφαιρα
Καθώς διάβαζα το βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» η γραφή της Κλερ Κίγκαν με μετέφερε σε μια πόλη με σκοτεινή ατμόσφαιρα που μου θύμισε κάτι από τους Δουβλινέζους του Τζέιμς Τζόυς. Η ίδια η πόλη, υγρή, παγωμένη και ζοφερή, φαίνεται να είναι κι αυτή ένας από τους χαρακτήρες, που κάνει τη ζωή των κατοίκων της δύσκολη και σκληρή. Από τη φύση μέχρι και το περιβάλλον της πόλης, κάθε περιγραφή χτίζει μια σκοτεινή ρουτίνα που παγιδεύει τους ανθρώπους. Πάντα όμως ξεπετάγονται ψήγματα φωτός και ελπίδας στα πιο απροσδόκητα μέρη.
Και τότε έπεφτε η νύχτα κι ερχόταν πάλι παγωνιά, και κρύες λεπίδες ανέμου γλιστρούσαν κάτω από τις πόρτες κι έκοβαν τα πόδια όποιου γονάτιζε ακόμη για να προσευχηθεί.
Κλερ Κίγκαν – «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά»
Ο χαρακτήρας του Μπιλ Φέρλονγκ
Ο Μπιλ Φέρλονγκ έγινε νομίζω ένας από τους αγαπημένους μου ανδρικούς χαρακτήρες βιβλίου που έχω διαβάσει μέχρι τώρα. Είναι ένας απλός οικογενειάρχης, προμηθευτής καυσόξυλων, που ξεκίνησε από το μηδέν την επιχείρησή του. Όμως το σημαντικό σε αυτόν τον χαρακτήρα δεν είναι η ιδιότητά του ως πατέρα ή επαγγελματία, αλλά ως ενός γιου ανύπαντρης μητέρας που κατά τύχη, και πιο συγκεκριμένα, λόγω της καλοσύνης μιας γυναίκας, δεν κατέληξε σε κάποιο ίδρυμα. Αυτή ίσως η πράξη καλοσύνης να κατεύθυνε όλη του τη ζωή, την ανθρωπιά του και το φιλότιμό του. Ουσιαστικά, όλο το βιβλίο εστιάζει στην ιστορία αυτού του ανθρώπου, του απλού, του καθημερινού, που μέσα από μια προσωπική υπέρβαση, βάζει το δικό του λιθαράκι για να αλλάξει τον κόσμο.
[…] ο Φέρλονγκ αναρωτήθηκε ποιο είναι το νόημα σε αυτή τη ζωή αν δεν βοηθάμε ο ένας τον άλλον; Είναι δυνατόν να πορευόμαστε για χρόνια, δεκαετίες, μια ολόκληρη ζωή, χωρίς να είμαστε έστω για μια φορά λίγο γενναίοι, αρκετά όμως ώστε να πατήσουμε πόδι, και παρ’ όλα αυτά να αποκαλούμαστε χριστιανοί και να κοιτάζουμε χωρίς ντροπή τον εαυτό μας στον καθρέφτη;
Κλερ Κίγκαν – «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά»
Θέματα
Στα «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά», η Κλερ Κίγκαν με αριστοτεχνικό τρόπο μας δείχνει την ομορφιά των μικρών πραγμάτων ακόμα και σε στιγμές ή εποχές σκοτεινές και δύσκολες. Είναι ένα θέμα που το χειρίζεται τόσο όμορφα η συγγραφέας που πραγματικά σε κάνει να νιώθεις γαλήνη κι ευγνωμοσύνη γι αυτά που έχεις, ενώ βλέπεις το αληθινό νόημα της ζωής μέσα από καθημερινές στιγμές και πράξεις μικρού ηρωισμού.
Η διαφθορά της Εκκλησίας είναι άλλο ένα θέμα που θίγεται μέσα στην Ιστορία που πραγματικά σε κάνει να αναρωτιέσαι για τον ρόλο των θρησκειών ως μέσα κοινωνικού ελέγχου και καταπίεσης. Ταυτόχρονα, κυρίαρχη θέση μέσα στο βιβλίο έχει η κοινωνική αποστασιοποίηση από φρικτές καταστάσεις, όταν παρακολουθούμε την ίδια την κοινωνία να κάνει τα στραβά μάτια και να σιωπά απέναντι στη δυστυχία και την εκμετάλλευση ανθρώπινων ζωών. Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, είναι το ζήτημα της θέσης της γυναίκας και του ρόλου της στην πατριαρχική κοινωνία, ενός ρόλου που και οι ίδιες οι γυναίκες προσπαθούν να επιβάλουν όχι μόνο στους εαυτούς τους, αλλά και στις άλλες γυναίκες γύρω τους.
Αν θες να τα βγάλεις πέρα στη ζωή, υπάρχουν πράγματα που πρέπει να αγνοείς, για να μπορείς να συνεχίσεις.
Κλερ Κίγκαν – «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά»
Η Ιστορία πίσω από τα πλυσταριά της Μαγδαληνής στην Ιρλανδία
Μέσα στο βιβλίο παρουσιάζεται η ιστορική πραγματικότητα πίσω από τα λεγόμενα πλυσταριά της Μαγδαληνής στην Ιρλανδία, τα οποία ήταν ιδρύματα που συνήθως βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και λειτούργησαν από τον 18ο έως και τα τέλη του 20ου αιώνα. Τι το φοβερό, όμως, είχαν αυτά τα ιδρύματα; Αν δεν έχεις διαβάσει το βιβλίο, ίσως τα παρακάτω να τα θεωρήσεις σπόιλερ. Φαινομενικά τα ιδρύματα αυτά φιλοξενούσαν «ξεπεσμένες γυναίκες» οι οποίες έπρεπε να δουλεύουν κυρίως σε πλυσταριά μέσα στις εγκαταστάσεις του ιδρύματος. Οι γυναίκες αυτές δεν πληρώνονταν για την εργασία τους, καταπιέζονταν και ήταν αποδέκτριες βίας και κακοποίησης κάθε είδους.
Ο όρος «ξεπεσμένες γυναίκες» στην αρχή της δημιουργίας των ιδρυμάτων τον 18ο αιώνα αναφερόταν κυρίως σε πόρνες, αλλά μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα τα πλυσταριά της Μαγδαληνής γέμισαν όχι μόνο με γυναίκες που είχαν σεξουαλικές επαφές εκτός γάμου (είτε με τη θέλησή τους είτε όχι), αλλά και γυναίκες που φαίνονταν γενικά αντίθετες στις παραδοσιακές αντιλήψεις της ιρλανδικής ηθικής, όπως ανύπαντρες μητέρες, που τις ανάγκαζαν να εγκαταλείψουν τα παιδιά τους και τη ζωή τους.
Γιατί, όμως, υπήρχε τέτοια ανάγκη για γυναίκες στα ιδρύματα; Καθώς οι γυναίκες αυτές εργάζονταν χωρίς να αμείβονται, τα ιδρύματα είχαν μετατραπεί σε επιχειρήσεις που κερδοφορούσαν από τη δωρεάν εργασία των γυναικών αυτών και υποστηρίζονταν από το κράτος και την Εκκλησία με σκοπό να διατηρήσουν την κοινωνική και ηθική τάξη της πατριαρχικής κοινωνίας.
Σύμφωνα με το ιστορικό σημείωμα στο βιβλίο, πολλά κορίτσια και γυναίκες έχασαν τα παιδιά τους. Κάποια άλλα έχασαν τη ζωή τους. Και άλλα ή περισσότερα έχασαν τη ζωή που θα μπορούσαν να είχαν. Δεν είναι γνωστό πόσες χιλιάδες βρέφη πέθαναν σε αυτά τα ιδρύματα ή δόθηκαν για υιοθεσία […] Το τελευταίο πλυσταριό της Μαγδαληνής στην Ιρλανδία έκλεισε οριστικά το 1996.
*Διάβασε περισσότερα για τα πλυσταριά της Μαγδαληνής στην Ιρλανδία εδώ.
Αξίζει να διαβάσεις το βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά»;
Το βιβλίο «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» της Κλερ Κίγκαν όχι μόνο είναι μικρό και το πιθανότερο είναι να το τελειώσεις σε μια – δυο μέρες, αλλά είναι τόσο όμορφα γραμμένο και τόσο απλά συγκινητικό και αληθινό, που δεν υπάρχει περίπτωση να μη σε προβληματίσει. Μέσα από τον κεντρικό ήρωα, τον Μπιλ Φέρλονγκ, η συγγραφέας μάς κάνει να αναρωτιόμαστε πώς μια απλή πράξη μπορεί να προκαλέσει έκρηξη αδρεναλίνης και φόβου σε έναν απλό άνθρωπο και πώς ταυτόχρονα μπορεί να φέρει μια αίσθηση νοήματος, μια αίσθηση ότι κάτι μπορεί να αλλάξει αν ο καθένας από εμάς κάνει τη δική του πράξη γενναιότητας, γενναιοδωρίας και ανθρωπιάς.
Όλο αυτό μας το παρουσιάζει μέσα από τη σκοτεινή ατμόσφαιρα μιας μικρής πόλης, καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα με μια, κατά τη γνώμη μου, αριστουργηματικά λογοτεχνική, απλή και σύγχρονη γραφή. Το καλύτερο βέβαια για μένα είναι ότι καταφέρνει να προσφέρει όλα αυτά στους αναγνώστες και στις αναγνώστριες, ενώ θίγει ένα πολύ σοβαρό κεφάλαιο της Ιστορίας, αυτό των πλυσταριών της Μαγδαληνής, δείχνοντάς μας πώς η εξουσία εκμεταλλεύεται την ανοχή και τη σιωπή της κοινωνίας. Κι όλα αυτά σε 128 σελίδες μόνο. Διάβασέ το τώρα!
Πρόσφατα άρθρα:
