Εφιάλτες και Παραμύθια – Κριτική Βιβλίου
Μπαίνοντας στο κλίμα των ημερών – έρχεται το Halloween καλέ – διάβασα το «Εφιάλτες και Παραμύθια» του Αντώνη Τουμανίδη. Ετοιμάσου γιατί ακολουθεί βιβλιοκριτική με πολλά horror vibes!
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Συγγραφέας: Αντώνης Τουμανίδης
Εκδόσεις: Raven
Σελίδες: 320
Αν νομίζεις ότι τα παραμύθια είναι μόνο για παιδιά, κάνεις μεγάλο λάθος! Στο «Εφιάλτες και Παραμύθια» ο Αντώνης Τουμανίδης παίρνει αυτές τις κλασικές παραμυθένιες ιστορίες που ξέρουμε από την παιδική μας ηλικία – βλέπε Κοκκινοσκουφίτσα, Χιονάτη, Πινόκιο, κτλ – και τις μετατρέπει σε εφιάλτες. Στη β΄ έκδοση του βιβλίου θα διαβάσεις 26 ιστορίες τρόμου για γερό στομάχι, οι περισσότερες από τις οποίες είναι πραγματικά πολύ σύντομες. Στην αρχή του βιβλίου υπάρχει ένας χάρτης – λατρεύω τους χάρτες στα βιβλία – ο Χάρτης της Παραμυθοχώρας, που σου δίνει μια αίσθηση του φανταστικού τόπου των παραμυθιών που θα διαβάσεις. Οι ιστορίες είναι χωρισμένες σε ενότητες ανάλογα με το βασίλειο της Παραμυθοχώρας στο οποίο διαδραματίζονται, ξεκινώντας από το Βασίλειο του Σκοτεινού Δάσους.
Σε κάποια παραμύθια βλέπουμε αρκετά στοιχεία της ιστορίας όπως την ξέρουμε, ενώ σε άλλα συναντάμε τους κεντρικούς ήρωες μέσα από διαφορετικές καταστάσεις, πάντα με μια μακάβρια και σκοτεινή ένταση. Γενικά, σε προειδοποιώ ότι ο Αντώνης Τουμανίδης δεν δείχνει να λυπάται καθόλου τις στεγνές περιγραφές τρομακτικών και διαστροφικών κάποιες φορές σκηνών. Οπότε, αν επιλέξεις να διαβάσεις αυτό το βιβλίο πρέπει να είσαι προετοιμασμένος/η για πολλή σπλατεριά και πολλές εικόνες με διάφορα μέρη του σώματος διασκορπισμένα παντού.
Γιατί να διαβάσεις το βιβλίο «Εφιάλτες και Παραμύθια»;
Διάβασε το εάν είσαι φαν των βιβλίων τρόμου, θρίλερ ή γενικότερα ταινίες σπλάτερ όπου δεν υπάρχει καλό τέλος. Ειδικά αν θέλεις να διαβάζεις βιβλία, αλλά βαριέσαι ή σε τρομάζουν τα πολυσέλιδα μυθιστορήματα, αυτό το βιβλίο είναι για σένα! Δεν θα σε κουράσει καθόλου και θα απολαμβάνεις μια μικρή ιστορία τη φορά.
Τι μου άρεσε στο βιβλίο «Εφιάλτες και Παραμύθια»
Μικρό μέγεθος των ιστοριών
Κάτι που πραγματικά μπορεί να αποθαρρύνει κάποιον από το να αρχίσει ή να τελειώσει ένα βιβλίο είναι το μέγεθός του. Οι ιστορίες, όμως, που μας διηγείται ο Αντώνης Τουμανίδης στο «Εφιάλτες και Παραμύθια» είναι ακριβώς αυτό που θέλεις αν βαριέσαι το διάβασμα. Μερικά παραμύθια είναι μόνο πέντε με έξι σελίδες! Οπότε σίγουρα μπορείς να διαβάζεις μια ιστορία κάθε μέρα για να πάρεις τα vibes ανατριχίλας για το Halloween που έρχεται.
Η διαφορετική όψη των κλασικών παραμυθιών
Αυτό που πραγματικά απόλαυσα στο «Εφιάλτες και Παραμύθια» ήταν η διαφορετική ματιά στα κλασικά παραμύθια. Η Κοκκινοσκουφίτσα εμφανίζεται σε δυο ιστορίες, στη μια ως θύμα και στην άλλη ως θύτης. Η κακιά μητριά της Χιονάτης έχει ένα σκοτεινό παρελθόν που δεν ξέραμε. Η Ραπουνζέλ είναι ένα κακοποιημένο κορίτσι. Ο Πινόκιο δεν είναι η αθώα μαριονέτα που ξέρουμε από την κλασική ιστορία. Γενικά, όλα έρχονται τούμπα και απλά συνεχίζεις να διαβάζεις μένοντας με το στόμα ανοιχτό.
Συγκεκριμένα μου άρεσαν πολύ Η Ωραία Κοιμωμένη, Μαλέφισεντ, Χιονάτη, Η Βασίλισσα: Η ιστορία πέρα από τη Χιονάτη, Ραπουνζέλ, ο Αυλητής, Σκρουτζ, Ο παπουτσωμένος γάτος και Η Βασίλισσα του Χιονιού. Η ιστορία, όμως, που πραγματικά ξεχωρίζει από τις άλλες είναι Ο Πινόκιο, η οποία έχει κυκλοφορήσει και σε άλλες χώρες του κόσμου και έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο με τίτλο The True Story of Pinocchio κερδίζοντας πολλά βραβεία.
Η μεσαιωνική ατμόσφαιρα
Κάθε ιστορία που διάβασα θύμιζε κάτι από σκοτεινούς μεσαιωνικούς θρύλους, ιστορίες που διηγούνταν οι πρόγονοί μας ψιθυριστά μην τυχόν και βγει κανένα τέρας να τους κατασπαράξει. Ταυτόχρονα, όλες οι αιματοβαμμένες σκηνές που περιγράφουν στιγμές κακοποίησης και διαμελισμένα σώματα θυμίζουν κάτι από τα μεσαιωνικά βασανιστήρια και Ιερά εξέταση, ακόμα και όταν οι ιστορίες αυτές τοποθετούνται στο σήμερα.
Άμεση και στεγνή γραφή
Η γραφή του Αντώνη Τουμανίδη μου προκάλεσε ανάμεικτα συναισθήματα. Μου άρεσε και δεν μου άρεσε την ίδια στιγμή. Οι ιστορίες είναι σφιχτοδεμένες και καμιά λέξη δεν είναι περιττή. Δεν υπάρχουν αναλυτικές περιγραφές. Ο συγγραφέας τα λέει όπως ακριβώς είναι χωρίς να σε προετοιμάζει για τις φρικιαστικές σκηνές που ακολουθούν. Ωμά και στεγνά.
Τι δεν μου άρεσε στο «Εφιάλτες και Παραμύθια»
Επανάληψη συγκεκριμένων στοιχείων
Σε αρκετές ιστορίες υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής. Για παράδειγμα, δεν μπορούσα να μην παρατηρήσω την εικόνα αυτής της γυναίκας με το κατάλευκο δέρμα, τα κατάμαυρα μαλλιά και τα σκοτεινά μάτια που συνήθως ήταν η κακιά της υπόθεσης σε πολλές ιστορίες. Έπαιξε πολύ και το στοιχείο του μαύρου φορέματος που συχνά ήταν η ενδυμασία αυτής της μαυρομάλλας κατάλευκης γυναίκας. Ταυτόχρονα, αρκετά παραμύθια μοιράζονται την εικόνα του ξεκοιλιασμένου σώματος, το μοτίβο των λοβών των ματιών που έλειπαν, ακόμα και το όνομα Τζόναθαν σε κάποιον χαρακτήρα. Ίσως, βέβαια, τα κοινά αυτά στοιχεία να είναι επιτηδευμένα από την πλευρά του συγγραφέα και να λειτουργούν ως σύμβολα που συνδέουν κάποιες ιστορίες μεταξύ τους.
Μερικές ιστορίες ήταν κουραστικές
Βρήκα πολλές ιστορίες από το «Εφιάλτες και Παραμύθια» πραγματικά συγκλονιστικές. Κάποιες άλλες, όμως, ήταν πιο χλιαρές ή είχαν σε μεγάλο βαθμό το στοιχείο της επανάληψης. Για παράδειγμα, η τελευταία ιστορία Οι Δύο φύλακες, ενώ είχε το περιεχόμενο και τα φώτα να με συγκλονίσει, θεώρησα την περιγραφή της εξέλιξης της πλοκής επαναληπτική, σε σημείο που με κούραζε. Βέβαια, σε μια συλλογή διηγημάτων και στη συγκεκριμένη περίπτωση παραμυθιών, είναι λογικό η κάθε ιστορία να αγγίζει διαφορετικές χορδές σε κάθε αναγνώστη.
Αξίζει να διαβάσεις το βιβλίο «Εφιάλτες και Παραμύθια»;
Νομίζω πώς αξίζει να διαβάσεις το «Εφιάλτες και Παραμύθια» του Αντώνη Τουμανίδη. Προσωπικά, δεν διαβάζω συχνά βιβλία τρόμου. Όμως, λόγω των ημερών ήθελα να καταπιαστώ με κάτι που θα με βάλει σε τρομακτική διάθεση και το βιβλίο πέτυχε ακριβώς τον σκοπό για τον οποίο το επέλεξα. Υπήρχε έντονο το στοιχείο σπλάτερ που συναντάμε σε βιβλία και ταινίες τρόμου, μαζί με μεγάλη δόση φρικιαστικών και διαστροφικών σκηνών. Όσο το διάβαζα είχα την αίσθηση ότι έβλεπα απανωτά θρίλερ, οπότε στο τέλος ανακουφίστηκα λίγο που τελείωσε. Όχι γιατί δεν μου άρεσε, αλλά γιατί νομίζω ότι ίσως είναι καλύτερο να το διαβάζεις σιγά σιγά, μια με δυο ιστορίες τη φορά. Διαφορετικά, μπορεί να νιώσεις να σε καταπλακώνει το στοιχείο του τρόμου. Εκτός αν αυτό είναι ακριβώς που ζητάς!
Σίγουρα κάποιες ιστορίες με κούρασαν λίγο ή δεν τις βρήκα αρκετά ενδιαφέρουσες, όμως αυτό δεν με αποτρέπει από το να το προτείνω σε σένα που είσαι φαν του συγκεκριμένου είδους ή θέλεις να ξεκινήσεις να διαβάζεις βιβλία τρόμου. Φαίνεται ότι ο συγγραφέας έχει κάνει σημαντική έρευνα στις ρίζες του παραμυθιού και είναι συναρπαστικό να διαβάζεις κάποια κλασικά παραμύθια στην αρχή της δημιουργίας τους, πριν γίνουν ιστορίες για παιδιά.
Το βιβλίο «Εφιάλτες και Παραμύθια» του Αντώνη Τουμανίδη είναι σύντομο, τρομακτικό, αιματοβαμμένο και ιδανικό για να μπεις στο κλίμα του Halloween! Σε αυτά τα παραμύθια κανείς δεν έζησε καλά – εκτός ίσως από τη Σταχτοπούτα – αλλά ελπίζουμε εμείς να ζήσουμε καλύτερα!
